Het eerste gesprek
Het is ons eerste coachgesprek. Op het scherm voor me zit een jonge vent met een flinke baard. Ik schat hem rond de dertig. Onze eerdere afspraak ging mis, nu is hij er wel. Hij kijkt steeds weg van het scherm. Onrustig.
“Ik heb een chronische depressie man. Ik zit er echt doorheen.”
“Chronische depressie?”, vraag ik.
“Ja man, dat is jaren geleden al medisch vastgesteld. Echt klote. Dan ga ik echt diep en dan moet ik vechten om er weer uit te komen. En nu heb ik het weer, maar dit keer kom ik er niet uit. Ik reed laatst over de snelweg en ik dacht laat maar zitten, het zou niet erg zijn als ik niet aankom.”
Hij haalt diep adem om verder te praten. Al mijn alarmbellen gaan af. Ik onderbreek hem:
“Moment Wouter. Het is belangrijk dat we wel helder hebben dat ik geen therapeut ben, maar een coach.”
Ik leg hem de context van ons gesprek wat verder uit. Ik heb twee gesprekken met hem gekregen en dat is gezien zijn verhaal wel een beetje mager.
“Ja ik weet het” zegt hij. “Ik had me aangemeld voor een psycholoog, maar daar moet ik lang op wachten. Volgens mij is het belangrijk dat ik nu met iemand praat want het gaat echt niet goed.”
Hij schuifelt op zijn stoel en glimlacht ongemakkelijk. Wouter raakt me en ik wil hem niet laten bungelen. We spreken af geen verwachtingen te hebben en te kijken wat het gesprek brengt.
Ontdekken
Ik doe mijn ding: Vragen stellen en checken waar ik getriggerd wordt.
Ik heb te maken met een multitalent. Een jongen die van school nooit een diploma heeft gekregen, maar daar niet door gehinderd wordt. Hij vertelt over zijn werk als programmeur dat ooit begon als hobby, het spelen in een metalband, zijn vrienden, zijn Portugese vriendin en zijn hond. Het is een mooie kerel. Vriendelijk, intelligent en met een grote innerlijke belevingswereld….en een grote baard.
Wat ik het rare vind is dat ik zijn depressie niet kan voelen. Hij praat heel open en vertelt veel, maar ik mis een echt aanknopingspunt. Wat moet ik met hem? Ik voel een licht ongemak want we zijn al halverwege het gesprek. Vertrouwen op het proces maar.
Wouter blijft praten. Op een gegeven moment duizelt het hele verhaal me. Hij blijft in cirkels praten. Er zitten wel een soort lijnen in, maar die liggen in een grote wirwar over elkaar heen.
“Wouter, kan jij zelf nog zien wat er nu allemaal speelt? Het lijkt mij wat veel.”
Hij aarzelt even.
“Ehh, ja je hebt gelijk. Dat is ook eigenlijk waar ik last van heb. Ik overzie het allemaal niet meer.”
Plotseling zegt er iets klik in mij. Dit is een moment dat ik moet opletten. Ik denk te weten waar de angel zit, maar dat is niet belangrijk. Het gaat om zijn eigen inzicht.
Ik stel voor:
“Zullen we de thema’s in je verhaal eens identificeren?”
Overzicht
Met een beetje doorvragen komt hij op drie dingen:
- Zijn depressieve episodes
- De lockdown
- Zijn werk
Virtueel leggen we ze voor ons neer.
“Waar wil je het over hebben Wouter?”
Hij zit rechtop voor de camera.
“Man! Dit helpt nu al!” Zegt hij enthousiast.
De depressies wil hij parkeren. Daar heeft hij al teveel over gepraat in het verleden. Voor de lockdown heeft hij zijn vrienden. Het laatste onderwerp, werk, is het mees praktisch dus daar zoomen we op in.
Ik vraag:
“Wat is nou eigenlijk écht het probleem met je werk?”
Hij zucht.
“Ik vind mijn werk niet leuk. Programmeren was mijn hobby. Nu het mijn werk is geworden is de energie er af. Het is altijd het zelfde. Ik zit maar een beetje code te kloppen en ik zie nooit het resultaat van mijn werk. Daarnaast heb ik ook eigenlijk geen leuke collega\’s. Ik voel me daar echt alleen.”
Wouter vertelt en vertelt. Al pratende wordt hij rustiger. Zijn gezicht ontspant.
“Dit is fijn man, dat ik dit nu heb uitgesproken. Ik wilde dit niet erkennen. Ik hield dit verstopt in mezelf.”
We praten nog even verder en hij besluit aan de slag te gaan met een “war-plan” voor zijn situatie.
“Een war-plan. Je weet wel man, overzicht, prioriteren, kiezen en actie!”
Hij maakt het concreet. We zijn aan het eind van ons gesprek.
Ik vraag hem wat hij meeneemt.
Hij zegt met een grote grijns:
“Het was een grote brei in mijn hoofd. Nu heb ik meer overzicht en ik heb het gevoel dat ik weer een soort van regie heb ofzo. Lekker man!”
We hangen op, maar maken eerst nog een afspraak voor een volgende sessie. Ookal ben ik geen therapeut.
Het tweede gesprek
Strak op tijd is hij online. Met een grote grijns en zijn armen triomfantelijk over elkaar zit hij op mijn scherm.
Ik begin te lachen:
“Nou Wouter dat ziet er goed uit vriend. Vertel, hoe is het met je?”
Hij lacht breeduit: “Goed man! Heel goed!”
Hij heeft stappen gezet. Behoorlijk wat stappen. Hij heeft al een nieuwe baan en daarnaast een vakantie geboekt met zijn vriendin. Alleen zijn baas moet het nog te horen krijgen.
Het klinkt allemaal super goed, maar gaat me ook net wat te makkelijk. Net iets te snel. Er is nog steeds de stem van de chronische depressie. Het is niet de bedoeling dat hij nu in een manische episode terecht komt en daardoor zo rigoreus te werk gaat.
Als ik doorvraag kan hij alles echter heel rustig uitleggen. Zijn keuzes zijn weloverwogen. Zaten al langer in zijn systeem, maar had hij onderdrukt. Het voelt echt goed.
Ik vraag:
“Hoe kan dit nou deze omslag? Wat heeft gemaakt dat je dit nu kon doen?”
Hij denkt even na en zegt dan:
“Overzicht én bovenal, erkennen dat mijn gevoel echt is. Erkennen dat ik mijn werk niet meer hoef vol te houden. Ik ben een soort loyaal naar mijn baas. Voor hem wil ik eigenlijk niet zeggen dat ik wil stoppen. Maar dat toch toegeven heeft me heel erg opgelucht.”
Hij is stil.
Ik vraag hoe het nu gaat met zijn depressieve gevoelens.
“Die zijn een stuk minder man. Ik voel me echt veel beter.”
Een stemmetje zegt in mij dat dit niet voldoende is.
“Wouter, ik wil nog even met je terug naar die chronische depressie waar je over praat. Kan je eens vertellen over hoe dat voor je werkt?”
Hij hakkelt even en vertelt dan over hoe deze episodes periodiek bij hem terugkomen. Dan moet hij er hard tegen vechten. Het enige dat dan helpt is om zich terug te trekken uit de wereld. Door bijvoorbeeld een lange autorit te maken. Een rit van een paar dagen. Dat helpt wel goed. Daarna is hij er dan veel beter aan toe.
Zonder het te beseffen vertelt hij over een gelaagdheid in het leven die haast poëtisch aandoet. Zijn binnenkant heeft onderhoud nodig dat kondigt zich dan aan als een depressie. Ik moet plotseling denken aan dat hij vertelde dat hij in een metalband speelt.
Wouter de kunstenaar
“Hey Wouter, is het niet zo dat veel muziekanten depressie kennen en dit juist gebruiken om diepgang aan hun artistieke expressie te geven?”
Hij is even stil. En dan:
“Ja man! Dat is waar. Depressie is vaak een soort muze.”
Ik vervolg:
“Je vertelt ook dat die depressie jou juist helpt om je binnenkant onder handen te nemen. Dingen voor jezelf op een rijtje te zetten. Als je dat combineert met dat idee van die muse, is het dan zo dat je er nog steeds tegen zou moeten vechten? Of is het juist iets om te gebruiken?”
Hij is stil…
“Wouter, je komt op mij over als een kunstenaar. Met je muziek en je digitale creaties. Zijn jouw depressieve perioden eigenlijk geen episoden waar je juist inspiratie uithaalt?”
Zijn ogen worden groot
Ik vervolg:
“Hoe zou het zijn als je het niet meer een chronische depressie noemt, maar artistieke episodes? Episodes om te gebruiken in plaats van tegen te vechten.”
Hij begint hard te lachen.
“Ja man! Dat is echt geniaal! Ze zijn belangrijk voor mij! Ik heb dit nooit durven zeggen, maar soms voelen ze ook gewoon goed. Artistieke episodes past echt!”
We praten nog even na, maar we zijn klaar. Ik spreek nog wel met Wouter af dat hij goed een vinger aan de pols houdt. Hij belooft een therapeut in te schakelen als hij het gevoel heeft dat het niet gaat. Hij kan voor nu in ieder geval verder.
Ons tweede gesprek eindigt in opnieuw een opluchting.
Wat ik nog wil toevoegen
Gevoel heeft een functie en is belangrijk. Ook al weet je niet precies wat de functie is. Erken wat je op je hart hebt. In ieder geval tegen jezelf. Je gevoel mag er zijn.
Probeer niet er niet tegen te vechten. Alle gevoelens die je onderdrukt zoeken op de een of andere manier een uitweg. Bij Wouter gaat het via een depressie.
Overigens zeg ik hiermee niet dat Wouters probleem nu helemaal is opgelost. Het heeft echter een andere positie in zijn leven gekregen.
Depressie kan zwaar heftig zijn. Dit heb ik van heel dichtbij gezien. Depressie kan onderdeel van jezelf zijn. Daar kan je misschien niet altijd wat aan doen. Soms kan het echter wel mogelijk zijn het een andere rol in je leven te geven.
We zijn bij Leiders Vandaag geen therapeuten. We zijn coaches. Als je echt en depressie hebt is het belangrijk dat je goede hulp krijgt. We zijn bij Leiders Vandaag echter ook mensen. En als we de kans krijgen voeren we met iedereen een goed gesprek.
Voor jou
Ik wens jou in ieder geval toe dat jij de ruimte geeft aan wat je voelt. Dat jouw gevoelens er mogen zijn. Dat jij er mag zijn, want jij bent belangrijk!
Wil je ook met jezelf aan de slag? Overweeg eens een gesprek met een van onze coaches.
